ساختمان حصار و حفر خندق‌هاي جديد تهران قريب به ده سال طول کشيد(به دستور ناصرالدين‌شاه) و شهر تهران چندين برابر توسعه يافت و مساحت آن به سه فرسخ و نيم رسيد و از طريق ۱۲ دروازه به محيط بيرون خود ارتباط يافت. اين دروازه‌ها که هم اينک نيز، اگر چه ساختمان آنها از بين رفته، اما اسمشان باقي است. عبارت‌اند از:
دروازه‌هاي دولت، يوسف آباد و شميران (در شمال شهر)
دروازه‌هاي خراسان، دولاب و دوشان تپه (در شرق شهر)
دروازه‌هاي باغشاه، قزوين و گمرک (در غرب شهر)
دروازه‌هاي غار، رباط کريم و حضرت عبدالعظيم (در جنوب شهر)
در واقع حدود جغرافيايي تهران به شرح ذيل بود:
شمال: طول خيابان انقلاب فعلي، از حدود پيچ شميران تا کمي بعد از چهار راه کالج که به شکل مايل به طرف غرب و خيابان سي متري (کارگر کنوني) امتداد داشت.
غرب: از حدود چهار راه جمهوري کنوني تا حوالي ميدان گمرک
جنوب: خيابان شوش، از حدود ميدان راه آهن تا حوالي ميدان گمرک.
شرق: خيابان شهباز(۱۷ شهريور فعلي) تا بعد از ميدان شهداي کنوني.
و محلاتي که در داخل اين محدوده قرار داشتند و هنوز بسياري از آنها با همان اسم و رسم قديم وجود دارند. محله دولت که به دليل نزديکي با کاخ‌هاي سلطنتي به اين نام خوانده مي‌شد، خيابان‌هاي لاله‌زار، خيابان شاه‌آباد، خيابان اسلامبول، خيابان علاء‌الدوله (فردوسي) خيابان لختي (سعدي) خيابان واگن‌خانه (خيابان اکباتان) عين الدوله، دوشان‌تپه (ژاله)، نظاميه (بهارستان) و دروازه شميران را شامل بود.
محله عودلاجان (اودلاجان) تشکيل مي‌شد از خيابان جليل آباد (خيام) کاخ گلستان تا ناصريه (ناصر خسرو) و حدود مسجد شاه و شمال بوذرجمهري شرقي و پامنار و جنوب خيابان چراغ برق (امير کبير) و ميدان توپخانه، که محله کليميان و و زرتشتيان مقيم تهران بوده‌است.
محله سنگلج که بخش اعظم و عمده آن را امروزه پارک شهر تشکيل مي‌دهد، در گذشته يکي از مراکز مهم سياسي بود و با اينکه در حال حاضر تقريباً از بين رفته ولي هنوز اشتهار تاريخي خود را از دست نداده.
چاله حصار يکي ديگر از محلات جنوب تهران بود که چون آن را خاکبرداري و خاکش را به مصرف حصار کشي تهران رسانده بودند، مقدار زيادي چاله گود مانند داشت، بعدها براي تخليه زباله‌هاي شهر از آنجا استفاده مي‌کردند.
چاله ميدان نيز که قبلا در دوره صفويه خاک آن را به مصرف حصارکشي تهران رسانده بودند، وضعي تقريباً مشابه چاله حصار داشت و محل تخيله زباله تهران به حساب مي‌آمد، اين محله محدود به جنوب بازار چهل تن و امامزاده سيد اسماعيل و ميدان مال فروش‌ها، ميدان امين السلطان، گمرک، خاني آباد، دروازه غار و پاقاپوق (اعدام) بود.
دروازه‌هاي دولت، يوسف آباد و شميران (در شمال شهر)
دروازه‌هاي خراسان، دولاب و دوشان تپه (در شرق شهر)
دروازه‌هاي باغشاه، قزوين و گمرک (در غرب شهر)
دروازه‌هاي غار، رباط کريم و حضرت عبدالعظيم (در جنوب شهر)
در واقع حدود جغرافيايي تهران به شرح ذيل بود:
شمال: طول خيابان انقلاب فعلي، از حدود پيچ شميران تا کمي بعد از چهار راه کالج که به شکل مايل به طرف غرب و خيابان سي متري (کارگر کنوني) امتداد داشت.
غرب: از حدود چهار راه جمهوري کنوني تا حوالي ميدان گمرک
جنوب: خيابان شوش، از حدود ميدان راه آهن تا حوالي ميدان گمرک.
شرق: خيابان شهباز(۱۷ شهريور فعلي) تا بعد از ميدان شهداي کنوني.
و محلاتي که در داخل اين محدوده قرار داشتند و هنوز بسياري از آنها با همان اسم و رسم قديم وجود دارند. محله دولت که به دليل نزديکي با کاخ‌هاي سلطنتي به اين نام خوانده مي‌شد، خيابان‌هاي لاله‌زار، خيابان شاه‌آباد، خيابان اسلامبول، خيابان علاء‌الدوله (فردوسي) خيابان لختي (سعدي) خيابان واگن‌خانه (خيابان اکباتان) عين الدوله، دوشان‌تپه (ژاله)، نظاميه (بهارستان) و دروازه شميران را شامل بود.
محله عودلاجان (اودلاجان) تشکيل مي‌شد از خيابان جليل آباد (خيام) کاخ گلستان تا ناصريه (ناصر خسرو) و حدود مسجد شاه و شمال بوذرجمهري شرقي و پامنار و جنوب خيابان چراغ برق (امير کبير) و ميدان توپخانه، که محله کليميان و و زرتشتيان مقيم تهران بوده‌است.
محله سنگلج که بخش اعظم و عمده آن را امروزه پارک شهر تشکيل مي‌دهد، در گذشته يکي از مراکز مهم سياسي بود و با اينکه در حال حاضر تقريباً از بين رفته ولي هنوز اشتهار تاريخي خود را از دست نداده.
چاله حصار يکي ديگر از محلات جنوب تهران بود که چون آن را خاکبرداري و خاکش را به مصرف حصار کشي تهران رسانده بودند، مقدار زيادي چاله گود مانند داشت، بعدها براي تخليه زباله‌هاي شهر از آنجا استفاده مي‌کردند.
چاله ميدان نيز که قبلا در دوره صفويه خاک آن را به مصرف حصارکشي تهران رسانده بودند، وضعي تقريباً مشابه چاله حصار داشت و محل تخيله زباله تهران به حساب مي‌آمد، اين محله محدود به جنوب بازار چهل تن و امامزاده سيد اسماعيل و ميدان مال فروش‌ها، ميدان امين السلطان، گمرک، خاني آباد، دروازه غار و پاقاپوق (اعدام) بود.
No comments:
Post a Comment